Nếu bạn đã đọc về bài mình phân tích vụ nhận xét về kích thước lăng tẩm đáng nghi ngờ của tiến sĩ Phan Thanh Hải, hiện là Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế (https://www.facebook.com/brian.wu.121772/posts/1855842318000055), thì ở một bài khác, mình lại đọc được một câu nhận xét khác còn đáng nghi ngờ hơn nữa của ông. Đây là câu nhận xét "Qua nội dung tấm bia, cho thấy đây là bia của một người vợ vua ở thứ bậc thấp nhất là Cửu Giai Phi, cấp thứ 9 trong 9 bậc của vợ vua. Bà tên là Lê Thị Thụy. Tuy nhiên, vợ của vua nào thì cần phải làm rõ". Bạn đọc toàn bộ bài viết này ở đây http://dantri.com.vn/…/tim-thay-bia-da-vo-vua-nguyen-cap-th….
Về một câu nhận xét khác của tiến sĩ Phan Thanh Hải quanh vụ mộ bia bà Cửu Giai Tài Nhân họ Lê ở Huế.
Nếu bạn đã đọc về bài mình phân tích vụ nhận xét về kích thước lăng tẩm đáng nghi ngờ của tiến sĩ Phan Thanh Hải, hiện là Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế (https://www.facebook.com/brian.wu.121772/posts/1855842318000055), thì ở một bài khác, mình lại đọc được một câu nhận xét khác còn đáng nghi ngờ hơn nữa của ông. Đây là câu nhận xét "Qua nội dung tấm bia, cho thấy đây là bia của một người vợ vua ở thứ bậc thấp nhất là Cửu Giai Phi, cấp thứ 9 trong 9 bậc của vợ vua. Bà tên là Lê Thị Thụy. Tuy nhiên, vợ của vua nào thì cần phải làm rõ". Bạn đọc toàn bộ bài viết này ở đây http://dantri.com.vn/…/tim-thay-bia-da-vo-vua-nguyen-cap-th…. Vậy trong câu nhận xét này có những vấn đề gì ta nên xem lại: 1. Việc dùng danh xưng VỢ VUA cho bà Cửu Giai Tài Nhân của tiến sĩ Phan Thanh Hải có đủ vấn đề trong đó. Nếu bạn đọc các sách vở bài báo về hệ thống phi tần thời xưa, chưa có tác giả hoặc học giả nào gọi TẤT CẢ các bà của một vị hoàng đế từ trên xuống dưới là VỢ cả. Đây là lý do tại sao mà triều đình cả ngàn năm nay đặt điển lễ phi tần dành cho hậu cung của các vị hoàng đế, với từng tên gọi khác nhau cho từng cấp bậc. Thời xưa không như bây giờ là chỉ có chế độ 1 vợ 1 chồng, nên không hề có chuyện một vị hoàng đế lại gọi tất cả các bà trong hậu cung của mình là vợ. Nên không hiểu tiến sĩ Phan Thanh Hải đã dựa vào nguồn sử liệu nào để mà đưa ra câu nhận định "VỢ VUA" như trên cho một bà họ Lê bậc Cửu Giai Tài Nhân? Nên nếu sau này mà cả nước Việt Nam người người nhà nhà quăng luôn cả các danh từ hoàng hậu, hoàng quý phi, cung nữ, cung phi, phi tần xưa nay và gom hết tất cả gọi chung là VỢ VUA, thì mình đổ lỗi cho vị tiến sĩ Phan Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế này, vì chính ông là người đã khởi đầu cho việc lạm dụng chữ nghĩa VỢ VUA một cách tồi tệ đến vậy. Sự lạm dụng danh từ VỢ VUA đáng trách này cũng tương tự như việc ngày nay ở Việt Nam, chữ LĂNG MỘ đã "bị" dùng thoải mái để chỉ từ cái mộ nhỏ xíu cho đến lăng của các vua chúa Nguyễn, là một việc làm bất kính, sính chữ và đáng chê trách. Nhưng ở Việt Nam người ta cứ tiếp tục dùng cụm từ LĂNG MỘ thoải mái cho tất cả các trường hợp có chút gì xưa hay dính tới triều đình, như chưa bao giờ được giáo dục qua về việc cách gọi này là đúng hay sai vậy. Do đó, mình không trách người dân gọi sai, mà mình trách những vị tiến sĩ hoặc nhà báo đã đi đầu trong việc lạm dụng và hiểu sai chữ nghĩa, dẫn đến việc cả một dân tộc dùng và hiểu sai chữ nghĩa. Việc xưng VỢ VUA này chính là một trong những trường hợp này vậy. 2. Còn đáng ngại hơn nữa, là nếu bạn chịu khó đọc thêm chút xíu về Điển Lễ thời Nguyễn, thì bậc Cửu Giai chưa hề là bậc thấp nhất trong hệ thống phi tần như tiến sĩ Phan Thanh Hải nhận định cả. Dưới bậc cửu giai này còn có 2 bậc nữa là bậc Tài nhân vị nhập giai 才人未入階 và bậc Cung nga (宮娥), Thể nữ (婇女), gọi chung là Cung nhân (宮人). Hai (2) bậc này mới là bậc thấp nhất, có thể không có quyền lợi gì so với 9 bậc trên, có thể không nằm trong hệ thống Cửu Giai, nhưng 2 bậc này vẫn được gọi theo cấp bậc đàng hoàng. Nếu một vị hoàng đế muốn, ông có thể lệnh vời các bà từ bậc Cung Nhân lên đến bậc Hoàng Hậu vào nghỉ qua đêm với mình, chứ không chỉ dừng lại ở bậc Cửu Giai. Nên không hiểu tại sao TS Hải lại đưa ra câu phát biểu là "..thứ bậc thấp nhất là Cửu Giai Phi" ? Trong Nguyễn Phúc Tộc Thế Phả còn ghi đầy về các bà cung nhân đã có con với các vị hoàng đế. Ví dụ ở trang 285 NPTTP kỷ vua Thiệu Trị, có liệt kê đến 6 bà bậc Cung Nhân sinh ra các Hoàng Tử, Công Chúa với vua Thiệu Trị. 3. Và chết người hơn là cụm từ "Cửu Giai PHI" mà tiến sĩ Phan Thanh Hải dùng, có thật là bà Lê bậc Cửu Giai được cho là Phi của một vị hoàng đế triều Nguyễn nào đó không ? Hay bạn thử làm homework luôn để hiểu sự khác nhau giữa cấp bậc Phi, Tần, Dư, Nhân, Cung Nữ luôn để tự nhận định về các cấp bậc này. 4. Và cuối cùng, vụ tên bà được cho là Lê Thị Thụy thì chắc ai cũng lên tiếng rồi, mình khỏi nhắc lại nữa. Nên mình đọc câu nhận định trên của TS. Phan Thanh Hải mà thấy buồn. Bạn có thấy tiến sĩ Phan Thanh Hải đã phát biểu hơi quá sai không ? Dĩ nhiên mình có thể sai, nếu có mời bạn lên tiếng để mình cùng học hỏi. Thanks, Brian